Ik kan mij nog goed herinneren dat ik eens spotjes ging kopen. De vriendelijke verkoper wist mij om te praten om iets te kopen waar ik nog nooit van had gehoord: Halogeenspotjes. Het spreekwoord zegt, onbekend maakt onbemind, maar dat was niet het geval met mijn nieuwe spotjes. Het licht was mooier dan dat van de spotjes die ik in gedachte had vóórdat ik de winkel binnenliep.

Spaarlampen kopen

Jaren daarna ging ik eens gloeilampen kopen. Er was er een kapot gegaan en ik had altijd graag een voorraadje aan lampen. Ook deze keer werd ik geholpen door een vriendelijke verkoper. Het rekensommetje was snel gemaakt. De spaarlampen, waarover hij mij goed over informeerde, leverden me geld op. Ik bedankte de goede man en ging tevreden op weg naar huis.

Led lampen kopen

Ongeveer een jaar geleden ging ik een vervanging voor een spaarlamp kopen. Omdat spaarlampen aanzienlijk langer meegaan dan de gloeilamp, dacht ik dat ik slechts de vervanging ging kopen. Ik ging de verlichtingszaak binnen en een vriendelijke verkoper was mij behulpzaam. Led lampen zouden veel beter zijn dan spaarlampen. Als ik nu die lamp zou vervangen, dan kostte het me op dit ogenblik iets meer, maar na anderhalf jaar zou ik met een vrolijke glimlach naar de lamp kijken en dat zou ik dan nog zo’n twintig jaar lang doen. Ik steggelde nog een beetje met hem over het kwaliteitsverschil tussen de gloeilamp en de spaarlamp, maar de verkoper wist zeker dat ik een goede aankoop zou doen met deze led lamp. Thuis aangekomen vond ik dat in ieder geval het licht van de led lamp mooier was dan dat van de spaarlamp. So far, so good.

Led verlichting

Ik ben nog steeds tevreden over de led lamp en heb er inmiddels zes in huis hangen. Ik heb er zelfs eentje laten vallen, weliswaar in de doos, maar hij brandt al een halfjaar. Wat mij betreft is dit een goede verandering, beter dan de overgang van de gloeilamp naar de spaarlamp. Led verlichting is dus een verbetering. Dus koopt u binnenkort nieuwe lampen, dan hoop ik dat u zich mijn verhaal herinnert.

Kroonluchters zijn lampen die in veel interieurs passen. Oorspronkelijk bedoeld voor de vorsten en vorstinnen, kan tegenwoordig iedereen elkaar naar de kroon steken met zo’n lamp.

Lampen van kristal

Nadat de oudste vorm van kroonluchters, een houten wagenwiel met kaarsen erop, werd vervangen door een sjiek uitziend koperen frame met vele schitterende kristallen steentjes, moest de naam uiteraard in iets koninklijks veranderen. Het gebruik van kristal in lampen was nieuw en geslepen kristal was een luxe product. De lampen waren daardoor van een hogere prijsklasse. Kristal bracht iets teweeg dat geen ander materiaal kon. Het licht van de lamp zelf werd gebroken en de diverse kleuren waaruit wit licht is opgebouwd, werden door de prismatische werking van de steentjes op plafond, muur en vloer geprojecteerd.

Verschillende types

De kroonluchter komt in verschillende vormen. Bekend zijn de kroon met verschillende armen, die er met een beetje verbeelding als een kroon uitziet, en de zakkroon, waarvan de kristallen steentjes min of meer als een zak om de lamp heen zitten. Beide vormen komen voor als hanglamp, wandlamp en plafondlamp, waarbij opgemerkt dient de worden dat veruit de meeste kronen hanglampen zijn.

Plafonnière

De plafondlamp is een lamp die direct tegen het plafond wordt geplaatst. Hierbij moet men dan niet denken aan inbouwspots, want die zitten in het plafond. Inbouwspots kunnen hun licht niet alle kanten op laten schijnen en zijn beperkt tot het naar beneden schijnen onder een hoek van circa negentig graden. Plafondlampen hebben een veel groter bereik. Juist omdat ze tegen het plafond aan zitten, komt hun licht overall in de kamer. Ze worden dan ook meestal ingezet als ruimteverlichting. De toiletlamp, badkamerlamp en garagelamp zijn typische voorbeelden van plafondlampen. Ze geven veel licht maar zijn geen pronkjuwelen. Pronkjuwelen worden meestal aangeduid met de naam plafonnière. Dat klinkt ook wat luxer. En een kristallen plafonnière ziet er bepaald luxer uit dan het bolletje in het toilet.

Kroonluchter

Als plafonnière doet dit type lamp zijn naam eer aan. Hoog aan het plafond overziet hij zijn onderdanen die zich tegoed doen aan het licht van hun beschermheer.

Leds hebben de verlichtingswereld op zijn kop gezet. Waar voor een aantal jaar terug de gloeilamp nog de enige gerespecteerde lichtbron was, is deze nu van het toneel verdwenen. Leds nemen het over en over een paar jaar is iedereen de gloeilamp, en de inmiddels veelgebruikte spaarlamp, vergeten.

Wat is er gebeurd?

Was de gloeilamp niet goed genoeg meer, ik heb er toch honderden van gebruikt? Ja precies, dat is de spijker op zijn kop. De gloeilamp ging niet zo lang mee en was bovendien niet zo zuinig in het gebruik. Het was een noodzakelijk kwaad, want men had niets anders. OK, naast de gloeilampen waren er nog de TL-buizen, maar niemand vond dat licht mooi. Typisch iets voor de werkplek of voor op kantoor. Het was te kil.

Leds hebben alles veranderd. Dit type lichtbron gaat veel efficiënter met energie om. De gloeilamp bijvoorbeeld, gebruikt slechts 10% van de energie die het verbruikt voor het geven van licht. Een groot deel zet de gloeilamp om in warmte en daarom werden ze ook ze heet. Leds gebruiken 50% van de gebruikte energie voor het geven van licht. Een led gaat bovendien zeker 10 keer zo lang mee als een gloeilamp. Ook van de spaarlamp wint de led het met kop en schouders.

Industriële lampen zijn niet voor de werkplek

Voordat de TL-buis in de fabriekshallen hing, hingen daar oude modellen lampen. Lampen met veel zwaar uitgevoerde onderdelen, die met name op basis van degelijkheid waren aangeschaft. Deze lampen gebruikten gloeilampen en dus werden ze aan de kant geschoven voor de TL-bakken. Die oude modellen hebben de designers nu herontdekt en wel voor de woning. Hun nieuwe naam is industriële lampen.

Fabriekslampen met led verlichting

Alhoewel de fabriekslampen ogen alsof ze zo vanuit het verleden hierheen zijn getransporteerd, worden veel modellen nieuw geproduceerd. Er worden ook oude modellen opgeknapt, maar men moet dit meer zien als oldtimer auto’s.

De nieuwe industriële lamp wordt uiteraard ook uitgerust met de nieuwste techniek en led verlichting is dan ook een vast onderdeel van deze stoere lampen. Een mooie combinatie, de nostalgie van destijds met het licht van nu.

De sfeer in de oude industriegebouwen kan men eenvoudig romantiseren. Vroeger was alles misschien niet beter, maar de boeken en films doen ons geloven dat het in ieder geval gezelliger was. Of dat ook het geval was in de werkplaatsen en naaiateliers van weleer doet eigenlijk niet eens zo terzake als we de oude interieurobjecten zien. De stijl bevalt ons, moderne mensen, en de hanglamp die destijds het werkvolk van licht voorzag, is een grote rage.

De fabriekslamp

De trendy fabriekslampen kunnen niet worden aangesleept. Het lijkt erop dat de zwaar uitgevoerde onderdelen van glas, staal en aluminium een dusdanige uitwerking hebben op veel mensen die lijnrecht tegenover staat op wat men verwacht. Die stoere uitstraling wordt omarmd.

Het is het gebruik van stalen beugels, stevige vleugelmoeren, zware scharnieren en stevig glaswerk, dat tot de verbeelding spreekt. Men leest daaraan af dat deze lampen werden ontworpen om lang mee te gaan en om tegen een stootje te kunnen. Dat geeft ons dat gevoel dat de producten van vroeger veel degelijker waren en dat opgeteld bij de illusie dat het ook nog eens gezelliger was én de nostalgische vormen, maakt dat deze hanglampen een ware trend vormen.

Niet minimalistisch

Moderne hanglampen kennen die uitstraling van overvloed niet. De moderne lampen zijn juist van dunne plastic sheets vervaardigd of dunne stalen platen. Men kan zeggen dat veel mensen dat minimalistische aanspreekt, want als u in de verlichtingswereld rondkijkt, ziet u aardig wat moderne designs. De industriële lamp is dus het tegenovergestelde. Zoiets zag de moderne mens nog nooit, want de meeste industriële lampen lagen in stoffige magazijnen.

Hanglamp met stijl

Het moet gezegd worden, deze industriële lampen hebben een geheel eigen stijl. Ook al zijn ze dan voornamelijk gemaakt voor het geven van licht in een werkomgeving, stiekem heeft er toch iemand iets oogstrelends van proberen te maken en dat is gelukt.

Als ze mooi afgelakt zijn, dan passen ze perfect in een moderner interieur. Ze zien er eigenlijk best speels uit boven zo’n strakke eettafel en in elk minimalistisch interieur vult zo’n hanglamp de leegte op een passende manier op.

Ik ging laatst naar een verlichtingszaak om een paar spaarlampen te kopen. De verkoper vroeg mij of ik in plaats van mijn lijstje spaarlampen, niet wilde overgaan op led lampen. Wist even niet waar die man het over had, dus die verkoper heeft het mij uitgelegd.

Vergelijking van led verlichting met andere lichtbronnen

‘Ik zal het u uitleggen aan de hand van wat cijfertjes’, sprak de verkoper. ‘U kent de gloeilamp nog, nietwaar? Deze verbruikte zo’n 30 tot 50 Watt gemiddeld aan vermogen. Een spaarlamp die dezelfde hoeveelheid licht geeft als een gloeilamp, doet dit gemiddeld met maar 5 tot 12 Watt. De led lamp, die zijn leds in hetzelfde jasje als de gloei- en spaarlamp, geeft eenzelfde hoeveelheid licht met slechts 2,5 tot 5 Watt.’ Ik liet de cijfers eens rustig door mijn hoofd gaan en vroeg hoeveel ik hier mee verdienen kon.

Kostenbesparend

Bedenkelijk keek de verkoper me aan. ‘Ik moet natuurlijk wel eerlijk zijn tegen u. Led verlichting is op het moment nog duurder in de aanschaf. Eén led bespaart u jaarlijks gemiddeld zo’n 50 kWh. Dit komt momenteel overeen met minstens € 10 per jaar. Uiteraard moet u wel de lampen met het grootste energieverbruik het eerste vervangen, want daar bespaart u dus het meeste. U moet ook bedenken dat u de lamp pas na zo’n dertig jaar hoeft te vervangen. Bij een gloeilamp was dit nog niet eens één jaar! ’

Samen door het lijstje

‘Mag ik u adviseren’, sprak de verkoper. ‘Als we nu eens samen door uw lijstje lopen en u mij verteld welke verlichting waar wordt gebruikt, dan kunnen we voor u eens wat besparen.’ We liepen door het lijstje van zeven peertjes. Drie waren reserve, er was er eentje voor het toilet, eentje voor de plafonnière in de hal, eentje voor de slaapkamer en eentje voor een wandlamp in de kamer. Ik ging tevreden met vier lampen op weg naar huis. De reservelampen waren dus niet nodig. Voor het toilet, de hal en de hanglamp in de woonkamer kocht ik een led lamp en voor de slaapkamer tenslotte een spaarlamp van 5 Watt. Die verkoper ziet mij voorlopig niet meer terug!

Iedereen kent de plafonnières van het type kroonluchter. Daar gaan we het hier niet over hebben. Hier willen we het licht werpen over hoe deze beide lampen, de ene als plafondlamp en de andere als hanglamp samen voor mooie verlichting kunnen zorgen.

Hangende kristallen lampen

Kristallen kroonluchters zijn heel vaak hanglampen. Deze imposante lampen vullen de ruimte met een stukje nostalgie alhoewel ze ook prima passen in een modern interieur, waar het aspect van nostalgie minder belangrijk is.

De reden waarom veel mensen kroonluchters mooi vinden, komt door het spel van de kristallen steentjes met het licht. Kristal breekt licht op een andere manier dan gewoon glas en kan het licht heel goed in de verschillende componenten scheiden. Daarom ziet men rondom kristallen lampen altijd alle kleuren van de regenboog, bijvoorbeeld geprojecteerd op de vloer of op het plafond. Bewegen de pegels dan ook nog lichtjes, dan geeft dit alles een heel speels effect.

Deze lampen kunnen vanaf hun positie aan het plafond vrijwel de hele kamer verlichten. Wie heeft een andere lamp nodig, kan men zich afvragen. Om met als eerste doel ruimtes te verlichten, heeft men genoeg aan een plafondlamp. Vandaar dat men in klaslokalen, kantoren maar bijvoorbeeld ook op het toilet, vooral plafondlampen aantreft.

Voor sfeerverlichting in een kamer, anders gezegd, om een bepaalde sfeer in een kamer te brengen door middel van verlichting, is een plafonnière minder geschikt. Praktisch elke woonkamer heeft wel een plafonnière en deze heeft dan ook meestal als doel, om als het werkelijk nodig is, de hele kamer eens even goed te verlichten.

De kroonluchter in samenwerking met plafondlampen

Vooral als een kristallen lamp groot is, dan moeten er nogal wat lampjes binnen in de lamp zitten om al dat kristal goed te kunnen belichten. De doorgang van het licht door het kristal zwakt de lichtsterkte van de lichtbron flink af.

Een kristallen lamp vanaf de buitenkant verlichten zet de lamp in ‘vuur’ en het kristal komt zo nog veel meer tot zijn recht. De ideale partner om dit te bewerkstelligen is dan natuurlijk de plafonnière.

Kent u ze al, de stoer uitziende hanglampen die momenteel overal worden aangeboden als industriële lampen? Om eerlijk te zijn kende ik ze niet toen ik de naam voor het eerst zag. Ik ben er eens op gaan letten en ik ben niet meteen de grootste fan, maar ik vind het wel aparte lampen die zeker ergens een mooi plaatsje verdienen.

Naamgeving

Het is natuurlijk moeilijk om een goede naam te verzinnen voor een nieuw type product. Belangrijk is dat de naam blijft hangen en dat iedereen snel weet wat er precies mee bedoeld wordt. De naam industriële lampen vind ik persoonlijk een minder goede keuze. OK, ze komen uit de industrie van weleer, maar we hebben tegenwoordig nog steeds industrie en die gebruiken ook veel verlichting. De naam roept bij mij het beeld op van een tochtje langs de olieraffinaderijen bij Pernis. ’s Avonds worden die fabrieken en opslagtanks omgetoverd tot een soort van lichtstad. Er hangen duizenden lampen die er voor de veiligheid dienen. Met goed licht kan er veilig gewerkt worden. De lampen die ze daar gebruiken zijn goed bestand tegen alle weersomstandigheden en hebben een heel degelijk uiterlijk. Vaak is het glazen gedeelte nog beschermd door een open netwerk van stalen draden. Een echte industriële lamp dus. Maar in de woonverlichtingswereld wordt deze naam dus gebruikt voor een nieuwe trend.

Nieuwe trend gebaseerd op oude modellen

De fabriekslampen zijn op dit moment dé trend. Dit kan men vooral toeschrijven aan de stoere, robuuste uitstraling, een look die tot nu toe niet bestond voor woningverlichting. Vroeger werden andere materialen gebruikt om lampen te maken dan tegenwoordig. In die tijd was het vervaardigen van een degelijk product nog een vorm van eer voor een producent. De voornaamste eisen die aan de fabriekslampen werden gesteld, waren licht geven en degelijkheid, zoals nu nog steeds het geval is voor de huidige industrie.

Hanglamp

Met name de hanglampen van dit type lamp zijn populair. De stijl is niet alleen stoer en degelijk, maar men ziet ook aan de vormen dat het om een oud design gaat. Dat nostalgische aspect is, denk ik, de belangrijkste reden dat iedereen deze lampen zo apart vindt.

We worden in onze tijd omringd met allerlei lampen en verschillende lichtbronnen. Dat was ooit anders. Tienduizenden jaren had men enkel fakkels, toen kwamen kaarsen en olielampen en pas sinds kort kwam daar de elektrische verlichting bij.

Van kaars tot lamp

Olielamp, het woord zegt het al, werd vroeger dus een lamp genoemd. Een kandelaar was min of meer hetzelfde, alleen dan in plaats van olie met een kaars als lichtbron. Maar beide staan ver af van wat wij tegenwoordig lampen noemen. Er is echter één type verlichting, dat heden ten dage nog steeds bestaat, maar dat zijn oorsprong vindt in de tijd voor de elektrische verlichting. We hebben het dan over de kroonluchter.

Een wiel met kaarsen

Een kandelaar was genoeg om rond te kunnen lopen in een middeleeuwse woning zonder zich te stoten. Toch een beetje een mager lampje zo’n kandelaar. In de herberg had men toch echt wat beters nodig en als één kaars niet voldoet, waarom dan niet meerdere kaarsen gebruiken. Zo ontstonden houten frames, die werden opgehangen aan het plafond, en waarop meerdere kaarsen werden geplaatst. Hoogstwaarschijnlijk werden karrewielen gebruikt omdat deze voorhanden waren en precies voldeden. Bekijk het karrewiel en er is niet veel verbeelding voor nodig om de analogie met de moderne kroonluchter te zien.

Kroonluchters

Het karrewiel van destijds moest mooier want in de paleizen had men ook een gebrek aan licht maar die konden door hun status geen karrewiel ophangen. Het houten frame moest wijken voor een metalen frame en om het nog wat meer cachet te geven, werd het frame volgehangen met kristallen pegels. Nog steeds met de kaars als lichtbron, begon dit type verlichting aan een opmars. Ieder paleis moest er eentje hebben en het liefst ietsje groter dan de hangende kroon van die vervelende neef die ook ergens koning was.

Maria Theresa

Deze keizerin van het Habsburgse rijk zat wat kroonluchters betreft natuurlijk dicht bij de bron. Een van de gebieden in haar rijk was beroemd voor het maken van kristallen lampen: Bohemen. Toen ze op een gegeven moment officieel als vorstin van Bohemen werd gekroond, had de industrie voor deze gelegenheid een Maria Theresa model gemaakt. Dit model bestaat nog steeds en is ook nog steeds populair, maar dan nu met elektrische verlichting.

Leds hebben de wereld verrast door plotseling ook geschikt te zijn voor woningverlichting. Decennia lang waren ze enkel geschikt voor displays, zoals van rekenmachines. Daar is nu dus verandering in gekomen.

Leds voor de huiskamer

Er zijn tegenwoordig nogal wat leds aanwezig in de huiskamer. Flatscreen Tv’s met led beeldschermen hebben er dus honderden, staat er een PC in de kamer dan zitten daar ook verschillende leds in als signaallampjes, het display van uw videorecorder bevat leds en dan nu dus ook leds in de verlichting.

Waarom zijn leds nu ook voor verlichting

Het heeft even geduurd totdat de blauwe leds een feit waren. Rode en groene leds waren er al lang. Zonder blauwe leds was er geen wit licht mogelijk. Wit licht krijgt men door alle kleuren van licht te mengen. Althans, als we over lampen praten en niet over verf of zo, want dan wordt het mengsel zwart! Het witte licht van leds kan in alle kleurtemperaturen worden gemaakt. Dit was zelfs voor de gloeilamp niet mogelijk, om over de spaarlamp maar te zwijgen.

Nieuwe techniek

Leds zijn gebaseerd op een hele andere techniek dan gloei- of spaarlampen. Toch is de industrie er in geslaagd om de consument een soort gloeilampachtige lamp te geven die gewoon in een bestaande lamp gedraaid kan worden. Dezelfde fitting dus. Deze lamp noemt men de led lamp, soms ook wel led gloeilamp genoemd.

Leds zijn veel zuiniger

Waarom al die moeite om led verlichting te maken? Leds gaan veel zuiniger met energie om, gaan vele malen langer mee, kunnen gewoon bij het oud vuil als ze dan eindelijk kapot gaan, en ze gaan niet snel stuk door ze aan of uit te schakelen of door tegen ze aan te stoten.

Hanglampen

Een van de lampen die elke dag branden is de hanglamp. Vervang de oude peer voor een led lamp en u bespaart dus elke dag geld. Gemiddeld komt dit neer op zo’n 10 tot 12 euro per jaar en dat gedurende zo’n dertig tot vijftig jaar. Hanglampen met led verlichting zijn dus goed voor uw portemonnee.