Kent u ze al, de stoer uitziende hanglampen die momenteel overal worden aangeboden als industriële lampen? Om eerlijk te zijn kende ik ze niet toen ik de naam voor het eerst zag. Ik ben er eens op gaan letten en ik ben niet meteen de grootste fan, maar ik vind het wel aparte lampen die zeker ergens een mooi plaatsje verdienen.

Naamgeving

Het is natuurlijk moeilijk om een goede naam te verzinnen voor een nieuw type product. Belangrijk is dat de naam blijft hangen en dat iedereen snel weet wat er precies mee bedoeld wordt. De naam industriële lampen vind ik persoonlijk een minder goede keuze. OK, ze komen uit de industrie van weleer, maar we hebben tegenwoordig nog steeds industrie en die gebruiken ook veel verlichting. De naam roept bij mij het beeld op van een tochtje langs de olieraffinaderijen bij Pernis. ’s Avonds worden die fabrieken en opslagtanks omgetoverd tot een soort van lichtstad. Er hangen duizenden lampen die er voor de veiligheid dienen. Met goed licht kan er veilig gewerkt worden. De lampen die ze daar gebruiken zijn goed bestand tegen alle weersomstandigheden en hebben een heel degelijk uiterlijk. Vaak is het glazen gedeelte nog beschermd door een open netwerk van stalen draden. Een echte industriële lamp dus. Maar in de woonverlichtingswereld wordt deze naam dus gebruikt voor een nieuwe trend.

Nieuwe trend gebaseerd op oude modellen

De fabriekslampen zijn op dit moment dé trend. Dit kan men vooral toeschrijven aan de stoere, robuuste uitstraling, een look die tot nu toe niet bestond voor woningverlichting. Vroeger werden andere materialen gebruikt om lampen te maken dan tegenwoordig. In die tijd was het vervaardigen van een degelijk product nog een vorm van eer voor een producent. De voornaamste eisen die aan de fabriekslampen werden gesteld, waren licht geven en degelijkheid, zoals nu nog steeds het geval is voor de huidige industrie.

Hanglamp

Met name de hanglampen van dit type lamp zijn populair. De stijl is niet alleen stoer en degelijk, maar men ziet ook aan de vormen dat het om een oud design gaat. Dat nostalgische aspect is, denk ik, de belangrijkste reden dat iedereen deze lampen zo apart vindt.

We worden in onze tijd omringd met allerlei lampen en verschillende lichtbronnen. Dat was ooit anders. Tienduizenden jaren had men enkel fakkels, toen kwamen kaarsen en olielampen en pas sinds kort kwam daar de elektrische verlichting bij.

Van kaars tot lamp

Olielamp, het woord zegt het al, werd vroeger dus een lamp genoemd. Een kandelaar was min of meer hetzelfde, alleen dan in plaats van olie met een kaars als lichtbron. Maar beide staan ver af van wat wij tegenwoordig lampen noemen. Er is echter één type verlichting, dat heden ten dage nog steeds bestaat, maar dat zijn oorsprong vindt in de tijd voor de elektrische verlichting. We hebben het dan over de kroonluchter.

Een wiel met kaarsen

Een kandelaar was genoeg om rond te kunnen lopen in een middeleeuwse woning zonder zich te stoten. Toch een beetje een mager lampje zo’n kandelaar. In de herberg had men toch echt wat beters nodig en als één kaars niet voldoet, waarom dan niet meerdere kaarsen gebruiken. Zo ontstonden houten frames, die werden opgehangen aan het plafond, en waarop meerdere kaarsen werden geplaatst. Hoogstwaarschijnlijk werden karrewielen gebruikt omdat deze voorhanden waren en precies voldeden. Bekijk het karrewiel en er is niet veel verbeelding voor nodig om de analogie met de moderne kroonluchter te zien.

Kroonluchters

Het karrewiel van destijds moest mooier want in de paleizen had men ook een gebrek aan licht maar die konden door hun status geen karrewiel ophangen. Het houten frame moest wijken voor een metalen frame en om het nog wat meer cachet te geven, werd het frame volgehangen met kristallen pegels. Nog steeds met de kaars als lichtbron, begon dit type verlichting aan een opmars. Ieder paleis moest er eentje hebben en het liefst ietsje groter dan de hangende kroon van die vervelende neef die ook ergens koning was.

Maria Theresa

Deze keizerin van het Habsburgse rijk zat wat kroonluchters betreft natuurlijk dicht bij de bron. Een van de gebieden in haar rijk was beroemd voor het maken van kristallen lampen: Bohemen. Toen ze op een gegeven moment officieel als vorstin van Bohemen werd gekroond, had de industrie voor deze gelegenheid een Maria Theresa model gemaakt. Dit model bestaat nog steeds en is ook nog steeds populair, maar dan nu met elektrische verlichting.

Leds hebben de wereld verrast door plotseling ook geschikt te zijn voor woningverlichting. Decennia lang waren ze enkel geschikt voor displays, zoals van rekenmachines. Daar is nu dus verandering in gekomen.

Leds voor de huiskamer

Er zijn tegenwoordig nogal wat leds aanwezig in de huiskamer. Flatscreen Tv’s met led beeldschermen hebben er dus honderden, staat er een PC in de kamer dan zitten daar ook verschillende leds in als signaallampjes, het display van uw videorecorder bevat leds en dan nu dus ook leds in de verlichting.

Waarom zijn leds nu ook voor verlichting

Het heeft even geduurd totdat de blauwe leds een feit waren. Rode en groene leds waren er al lang. Zonder blauwe leds was er geen wit licht mogelijk. Wit licht krijgt men door alle kleuren van licht te mengen. Althans, als we over lampen praten en niet over verf of zo, want dan wordt het mengsel zwart! Het witte licht van leds kan in alle kleurtemperaturen worden gemaakt. Dit was zelfs voor de gloeilamp niet mogelijk, om over de spaarlamp maar te zwijgen.

Nieuwe techniek

Leds zijn gebaseerd op een hele andere techniek dan gloei- of spaarlampen. Toch is de industrie er in geslaagd om de consument een soort gloeilampachtige lamp te geven die gewoon in een bestaande lamp gedraaid kan worden. Dezelfde fitting dus. Deze lamp noemt men de led lamp, soms ook wel led gloeilamp genoemd.

Leds zijn veel zuiniger

Waarom al die moeite om led verlichting te maken? Leds gaan veel zuiniger met energie om, gaan vele malen langer mee, kunnen gewoon bij het oud vuil als ze dan eindelijk kapot gaan, en ze gaan niet snel stuk door ze aan of uit te schakelen of door tegen ze aan te stoten.

Hanglampen

Een van de lampen die elke dag branden is de hanglamp. Vervang de oude peer voor een led lamp en u bespaart dus elke dag geld. Gemiddeld komt dit neer op zo’n 10 tot 12 euro per jaar en dat gedurende zo’n dertig tot vijftig jaar. Hanglampen met led verlichting zijn dus goed voor uw portemonnee.

Zonder dat veel mensen er erg in hadden, heeft de verlichtingsindustrie de volgende overnamegolf voorbereid. Ze gaan natuurlijk niet het land regeren, maar na de spaarlamp komt men nu met een nieuwe verlichtingsbron.

Leds

Led is de Engelse afkorting van ‘light emitting diode’. Een diode is een elektrisch component welke de stroom maar in één richting kan doorlaten. Toen men ontdekte dat diodes van halfgeleider materiaal in sommige situaties licht van slechts één golflengte uitstraalden, kon men nog niet hebben verwacht dat dit zou leiden tot de verlichting van de toekomst.

Leds bleken interessant omdat ze met weinig stroom veel licht produceerden. Helaas was het licht van die leds in een rode kleur en dus zag men enkel toepassingen als displays. Het tijdperk van de digitale aanwijzing was gekomen.

Blauwe leds

Zoals gezegd waren de eerste leds, rode leds. Men kwam er ook al snel achter hoe men groene leds moest maken, maar blauwe leds bleek in die beginjaren nog een stapje te ver. Toen de blauwe leds eenmaal een feit waren, ging de wereld een gekleurde toekomst tegemoet. Als men rood licht, groen licht en blauw licht ter beschikking heeft, dan kan men alle kleuren van de regenboog maken. Het beste voorbeeld hiervan is de monitor van uw PC. Het hele beeldscherm bevat pixels en elke pixel bevat drie leds, een rode, een groene en een blauwe. Door de afzonderlijke leds qua lichtopbrengst te sturen, kunnen meer dan zestien miljoen kleuren worden gemaakt, waaronder wit. Daarom was die blauwe led zo belangrijk en daarom ging de Nobelprijs voor natuurkunde in 2014 naar de ontdekkers daarvan.

Led lampen

De verlichtingsindustrie had dus een nieuwe mogelijkheid om wit licht te maken en dit moest op eenvoudige manier aan de consument worden aangeleverd. Van de spaarlamp had men al geleerd dat de acceptatie vooral kwam toen men deze lichtbron in de vorm van een gloeilamp beschikbaar maakte. Dat heeft men dus ook gedaan met leds en deze worden led lampen genoemd.

Welke lamp vervangen?

Of het nu een gloeilamp of een spaarlamp is, u kunt deze gewoon vervangen door de led variant. Lekker makkelijk dus. De lamp die in huis het meeste licht geeft, vervangt men het beste als eerste want daar bespaart u maximaal mee.

Meestal hebben trends met een bepaalde stijl te maken. Opeens wil men industriële lampen in het interieur verwerken of wordt de hangende kroonluchter herontdekt. Het verwerken van leds in lampen is meer een technologische trend.

De drijfveren

Iedere trend heeft bepaalde redenen nodig waarom het ineens populair is. ‘Mooi’ kan bijvoorbeeld zo’n reden zijn of ‘gaaf’. Voor de toepassing van leds in verlichting zijn hele andere redenen.

Men kan alle lampen met leds uitvoeren en het is juist de bedoeling van de industrie dat de consument er qua licht niet op achteruit gaat, maar hetzelfde licht behoudt dat hij gewend is. De redenen waarom led verlichting de nieuwe trend is, zijn vooral het zuinige energieverbruik, de lange levensduur en het feit dat ze niet warm worden en tegen een stootje kunnen.

Een nieuw tijdperk

De goede oude gloeilamp heeft het lang volgehouden, maar heeft de slag verloren van de spaarlamp. De spaarlamp is nu aan de beurt om het veld te ruimen. Spaarlampen geven over het algemeen killer licht dan de gloeilamp. Met leds wordt dat weer beter. De techniek maakt het bovendien mogelijk dat leds eigenlijk als een gloeilamp kunnen worden gebruikt. Technisch gezien is het een wereld van verschil, maar de consument merkt daar gelukkig weinig van. Het is nu dus de beurt aan led verlichting en vrijwel alle lampentypes worden tegenwoordig ook met leds aangeboden. Ze zijn nog ietsje duurder in de aanschaf, maar dat wordt snel terugverdiend door het veel lagere energieverbruik.

Staande lampen en plafondlampen

Deze twee soorten lampen zijn uiteraard favoriet om zo snel mogelijk met leds te worden uitgevoerd. De plafondlamp omdat deze meestal veel licht moet geven, en hier dus veel geld te besparen valt. De staande lamp omdat de led spots aan zo’n lamp scherp licht geven en er dus ook goed bij gelezen kan worden.

Leds hebben de toekomst

De komst van leds in verlichting zat lang in de pijplijn. Over de hele wereld zagen wetenschappers mogelijkheden voor dit type lichtbron, maar het heeft even geduurd tot het in commercieel interessante producten kon worden verwerkt. Er zijn eigenlijk geen echte opvolgers op korte termijn te verwachten, dus leds zullen we nog wel even zien.

Vernieuwingen zijn juist geïntroduceerd of ze zijn zelf al weer aan vervanging toe. Stapt men niet op tijd over, dan vangt men naast het net. Het lijkt tegenwoordig zo te moeten en blijft men niet op de hoogte van de laatste trends en ontwikkelingen, dan kan men nergens meer over mee praten.

Vernieuwingen zijn verbeteringen

Als één stelling niet waar is dan is het de bovenstaande. Vernieuwingen zijn lang niet altijd verbeteringen. Er is zo’n firma die computer operating systems aanbiedt. Elke keer komen ze weer met een nieuwe versie. Maar meestal is dit geen verbetering. Niets is meer te vinden. De software zit bovendien vol met fouten die pas na twee service packs, een jaar later, zijn opgelost. Verbetering?

Leds

Een goed voorbeeld van een vernieuwing die wel een forse verbetering is, is led verlichting. Leds zijn de nieuwe typen lichtbronnen. Anders dan de gloeidraad van gloeilampen kunnen deze leds tegen een stootje. Zo’n led is in vergelijking met een gloeidraad een robuust iets en leds gaan dan ook tien tot vijfentwintig keer langer mee dan een gloeilamp.

Maar dat is niet het enige. Ze verbruiken ook nog eens veel minder stroom om dezelfde hoeveelheid licht te leveren. Een gloeilamp zette slechts 10% van de gebruikte stroom om in licht, leds doen dit 80% beter. Dat noem ik nog eens een verbetering.

Vloerlampen

Een geruisloze overgang, dat is wat de industrie voor ogen heeft. Als eerste is daar de led lamp. Dit geheel lijkt op een gloeilamp, maar brandt door leds. Heeft men dus een lamp, bijvoorbeeld een vloerlamp, dan kan men de oude peer eruit draaien en de led lamp erin. Gemak dient de mens.

Vloerlampen zijn ook vaak uitgerust met spots zoals halogeenlampen. Spots hebben we ook met leds en deze zijn nog goedkoper in het gebruik ook. Wat betreft de vloerlamp hoeven we ons dus geen zorgen te maken. De nieuwe lichtbronnen passen perfect. Deze lamp vaart er zelfs wel bij, want als deze bij de volgende stofzuigbeurt een duw krijgt, dan brandt de led lamp gewoon door. Het enige probleem waar u tegenaan zou kunnen lopen is dat niet elk merk dimmer overweg kan met elk merk led lamp of led spot. Vraag dit dus even goed na bij een professionele verlichtingszaak. Zij kunnen u informeren over welke soort verlichting het beste bij u past.

De hanglamp neemt geen vloeroppervlakte in zoals de staande lamp. Doordat ze in de regel laag hangen, is het niet verstandig deze in een looppad te hangen. Dus ook al hangen ze aan het plafond, wanneer ze niet op de juiste plek worden bevestigt, kunnen ze ontzettend in de weg hangen.

Blikvangers

Is het plafond hoog, dan heeft u hier geen last van. Ze vallen dan nog eens extra op omdat er sprake is van een grote lege ruimte die ze enigszins opvullen. Kijk maar eens in de lobby’s van grote hotels en in kerken bijvoorbeeld. Dit soort ruimtes en gebouwen hebben altijd een hoog plafond. Men hangt daar niet voor niets de grootste kroonluchters ter wereld op. Een grote hangende lamp is gewoon een blikvanger.

Woonkamer

Een woonkamer is geen kerk of hotellobby, maar toch is een mooie hangende lamp een belangrijk onderdeel van een kamer. Door de uitgebreide keuze uit stijlen, afmetingen, materialen en kleuren, is er altijd een uitvoering verkrijgbaar die perfect past bij uw eisen. De hanglamp bepaalt vrijwel in z’n eentje de stijl en de sfeer in een interieur.

Hal

In de hal komt men een huis binnen en de sfeer die daar hangt is bepalend voor de eerste indruk die een bezoeker krijgt. Helaas zijn de hallen van tegenwoordig niet meer zo hoog en ook niet zo groot als vroeger, zoals bijvoorbeeld in de Jugendstil periode. Hanglampen kunnen daarom in een hal niet zo groot zijn als het broertje dat in de woonkamer hangt.

Bekende hanglampen

Uiteraard kent iedereen kroonluchters, bekend van paleizen, kerken en hotellobby’s. Tegenwoordig is de kroonluchter ook een vaak geziene gast in diverse interieurs. Een grotere kroonluchter is een juweel in de woonkamer, terwijl in de hal een kleinere, hangende variant de sfeer bepaalt. Een ander bekend model is de landelijke hanger. Deze heeft meestal veel houtwerk en lampen kapjes. Op de juiste manier opgehangen geeft deze lamp een warme gezelligheid. De strakke hangende lamp tenslotte, is meestal uitgevoerd in RVS. Soms gecombineerd met (mat)glas of kunststof. Het is dan met één oogopslag duidelijk dat het om een modern interieur gaat.

Lampen brengen licht in ons leven. Vooral als het donker is zijn we aangewezen op verlichting. Goed om zo nu en dan eens wat meer te lezen over verlichting.

Verlichting

Zonder verlichting is onze maatschappij ten dode opgeschreven. Ook in huis zou men handen te kort hebben om, voordat het donker wordt, alles gedaan te krijgen.

We hebben verschillende kamerlampen ter beschikking om het huis van licht te voorzien. Als eerste is er de plafondlamp. Dit is eigenlijk de standaard verlichting. Uit elk plafond steken er elektriciteitskabels waar een plafondlamp kan worden aangesloten. Een plafondlamp hangt hoog en vanaf die positie reikt het licht tot in alle uithoeken van de ruimte.

Wandlampen en staande lampen

Dit zijn twee andere typen lampen. De wandlamp is tegenwoordig vooral een decoratieve lamp en deze vervuld zijn taak als muurdecoratie. De staande lamp is de leeslamp, maar tevens bedoelt om ergens op te richten zodat men bijvoorbeeld een object beter tot uiting kan laten komen. Wandlampen, plafondlampen en staande lampen zijn allemaal onmisbaar in huis, maar zonder de hanglamp zou de sfeer een stuk minder zijn.

Hanglampen

De hanglamp is de overal sfeerbrenger in de huiskamer. De hele kamer is opgebouwd rondom deze lamp en daardoor drukt deze lamp ook zo’n grote stempel op de stijl van een interieur. De beste plaats voor hangende lampen is boven een tafel of op een plek waar niet gelopen kan worden. Anders zou men letterlijk tegen de lamp lopen.

Veel modellen

Als men een indruk wilt krijgen wat er zoal aan hanglampen te kopen is, dan is het aan te raden om eens een half uurtje te surfen op het internet. Er zijn echt heel erg veel modellen. De designers lijken steeds inventiever te worden als men hun hangende lampen bekijkt. Oude flessen, plastic, papier, oude glazen potten en zelfs metalen gieters worden allemaal gebruikt voor het maken van hangende verlichting. Heel leuk zijn sommige combinaties, zoals een glazen potje met een lampje erin, een beetje aarde en een zaailing. Vijf tot tien van dit soort potjes vormen samen een prachtige hangende lamp.